Obowiązki przedsiębiorstw w zakresie rozporządzenia REACH i CLP ze szczególnym uwzględnieniem zmian w kartach charakterystyki
Wspólnym celem rozporządzeń REACH i CLP i jest zagwarantowanie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska poprzez przeniesienie na przedsiębiorstwa odpowiedzialności za bezpieczeństwo chemikaliów wprowadzanych do obrotu w UE.
REACH to rozporządzenie w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (WE) nr 1907/2006. To najważniejszy akt prawny w zakresie chemikaliów, obejmujący co do zasady wszystkie substancje występujące samodzielnie bądź w mieszaninach lub w wyrobach do zastosowań przemysłowych, profesjonalnych lub konsumenckich. Z tego względu rozporządzenie REACH wywiera wpływ na większość gałęzi przemysłu i ma zastosowanie do większości przedsiębiorstw w UE.
Producenci i importerzy muszą dowieść, w jak sposób można bezpiecznie stosować substancję wprowadzaną przez nich do obrotu oraz poinformować swoich klientów o środkach kontroli ryzyka. Przekazywanie informacji w ramach łańcucha dostaw jest zadaniem wszystkich podmiotów, aby zapewnić bezpieczne stosowanie. Jeżeli ryzyka nie można kontrolować, władze mogą ograniczyć stosowanie substancji lub poddać ją obowiązkowi uzyskania zezwolenia.
Rejestracja
Każde przedsiębiorstwo, które wytwarza lub importuje substancję w jej własnej postaci, w mieszaninach lub – w niektórych przypadkach – również w wyrobach w ilości przekraczającej tonę rocznie, bez względu na to, czy jest to substancja stwarzająca zagrożenie, czy też nie, musi zarejestrować substancję w ECHA, w przeciwnym razie nie może jej wprowadzać do obrotu w UE: zasada „brak danych, brak obrotu”.
Istnieją zwolnienia z obowiązku rejestracji, określone w art. 2 rozporządzenia REACH. W 2008 r. rejestracja wstępna dopuszczała, w określonych warunkach, pewne okresy przejściowe dla rejestracji, w 2010, 2013 i 2018 r. w odniesieniu do większości substancji występujących obecnie w obrocie, w zależności od ich wielkości obrotu i zagrożeń. W przypadku przedsiębiorstw wytwarzających lub importujących substancję po raz pierwszy nadal możliwa jest późna rejestracja wstępna przed 31 maja 2017 r., o ile zastosowanie ma termin ostateczny w 2018 r. Przedsiębiorstwa zamierzające zarejestrować tę samą substancję muszą współpracować w ramach forum wymiany informacji o substancjach (SIEF), aby udostępniać informacje i uniknąć niepotrzebnych badań.
Udzielanie zezwoleń
Tę procedurę wprowadzono w celu zapewnienia odpowiedniej kontroli ryzyka związanego z występującymi w obrocie substancjami wzbudzającymi największe obawy (SVHC). Służy ona zastąpieniu chemikaliów wzbudzających duże obawy bezpieczniejszymi alternatywami, o ile to wykonalne pod względem technicznym i ekonomicznym.
Ograniczenia
Niektóre substancje lub mieszaniny, które stwarzają niedopuszczalne ryzyko, mogą być całkowicie zakazane na rynku UE (np. azbest), mieć ograniczenia dotyczące konkretnych zastosowań (np. ftalany w zabawkach i artykułach pielęgnacyjnych dla dzieci) lub mieć ograniczenia dotyczące stężenia substancji (np. w produktach konsumenckich).
Przekazywanie informacji dotyczących bezpieczeństwa w ramach łańcucha dostaw, wraz z przekazywaniem w razie potrzeby karty charakterystyki w przypadku substancji/mieszanin stwarzających zagrożenie. Karta charakterystyki, jak określono w rozporządzeniu REACH (art. 31 oraz załącznik II), jest najważniejszym narzędziem przekazywania informacji w łańcuchu dostaw dla zapewnienia lepszego zarządzania ryzykiem.
CLP to rozporządzenie w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (WE) nr 1272/2008. Stanowi ono uzupełnienie rozporządzenia REACH i zapewnia jasne przekazywanie informacji pracownikom i konsumentom na temat zagrożeń związanych z chemikaliami za pomocą etykiet zawierających piktogramy oraz zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia. Przed wprowadzeniem produktu chemicznego do obrotu w UE przedsiębiorca musi dokonać jego klasyfikacji zgodnie ze stwierdzonymi zagrożeniami, a następnie go oznakować i opakować zgodnie z systemem CLP.
Podczas szkolenia zostaną omówione obowiązki przedsiębiorców (producentów/importerów/dalszych użytkowników/dystrybutorów) wynikające z przepisów ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, rozporządzenia REACH oraz rozporządzenia CLP.
Uczestnicy szkolenia dowiedzą się kto ma obowiązek poinformowania Inspektora ds. Substancji Chemicznych o sprowadzaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o wytwarzaniu i wprowadzaniu do obrotu mieszaniny stwarzającej zagrożenie i jakie informacje należy, oraz w jaki sposób, przesłać do Inspektora.
Uczestnicy szkolenia dowiedzą się kto ma obowiązek prowadzenia spisu substancji niebezpiecznych, mieszanin niebezpiecznych, substancji stwarzających zagrożenie, mieszanin stwarzających zagrożenie oraz jakie informacje ma zawierać taki spis.
Podczas szkolenia zostanie zwrócona uwaga na obowiązki zawarte w Kodeksie Pracy w zakresie stosowania w zakładzie pracy substancji i mieszanin chemicznych.
Uczestnicy szkolenia dowiedzą się kogo dotyczy proces rejestracji substancji wymagany poprzez rozporządzenie REACH. Jakie informacje należy przesłać i w jaki sposób do ECHA podczas rejestracji substancji, jakie mogą być konsekwencje stosowania w zakładzie pracy substancji niezarejestrowanej i jak sprawdzić czy substancja została zarejestrowana.
Poruszony zostanie temat przekazywania informacji w łańcuchu dostaw. Kto ma obowiązek i kiedy przesyłać informacje w łańcuchu dostaw. W jaki sposób informacje powinny być przekazywane i w jakim języku. Co zrobić gdy nie otrzymujemy informacji od naszych dostawców na temat zagrożeń stwarzanych przez substancje/mieszaniny chemiczne. Omówione zostaną także wymagania stawiane kartom charakterystyki. Uczestnicy szkolenia dowiedzą się jakie informacje powinny się znaleźć w poszczególnych sekcjach karty charakterystyki, w jakim języku powinna zostać dostarczona odbiorcy karta charakterystyki. Szczególny nacisk zostanie położony na informacje, które są zawarte w karcie charakterystyki, a które są użyteczne z punktu widzenia dalszego użytkownika (osoby stosującej substancje/mieszaniny chemiczne). Uczestnicy szkolenia dowiedzą się kiedy powinien do karty charakterystyki zostać załączony scenariusz narażenia i jakie informacje powinny się w nim znaleźć.
Podczas szkolenia zostanie też omówiona procedura udzielania zezwoleń zawarta w przepisach rozporządzenia REACH. Uczestnicy szkolenia dowiedzą się kogo dotyczy ta procedura oraz jakie substancje są objęte ta procedurą.
Omówione zostaną także ograniczenia i zakazy we wprowadzaniu do obrotu, stosowaniu substancji/mieszanin chemicznych zawarte w rozporządzeniu REACH oraz krajowe akty prawne w tym zakresie.
Omówione zostaną także obowiązki przedsiębiorców wynikające z przepisów rozporządzenia CLP. Podczas szkolenia zostaną omówione przykłady klasyfikacji i oznakowania mieszanin chemicznych (uczestnicy szkolenia dowiedzą się na co zwrócić uwagę podczas klasyfikacji mieszanin chemicznych zgodnie z wymaganiami rozporządzenia CLP oraz podczas przygotowywania etykiet dla substancji/mieszanin zaklasyfikowanych jako stwarzające zagrożenie).
Omówione zostaną także związki klasyfikacji z innymi aktami prawnymi np. przepisami w zakresie BHP.
Omówione zostaną także obowiązki oznakowania w zakładach pracy rurociągów służących do przesyłania substancji stwarzających zagrożenie, mieszanin stwarzających zagrożenie oraz miejsc składowania substancji i mieszanin stwarzających zagrożenie (jakie stosować przepisy, czy są jakieś wyłączenia).
Wskazane zostaną także konsekwencje nieprzestrzegania przepisów rozporządzenia REACH oraz rozporządzenia CLP a także organy nadzoru, które mogą kontrolować czy przedsiębiorcy wywiązują się z przestrzegania obowiązków nakładanych na nich przez te przepisy.