Czym kierować się podczas kupna sorbentu, aby dobrać go odpowiednio do naszych potrzeb?

Używanie substancji ropopochodnych w postaci np. paliw lub smarów oraz innych substancji chemicznych jak np. kwasów i zasad, a także ich składowanie, transport i użytkowanie wiążą się z ryzykiem powstania niebezpiecznych wycieków, które stanowią zagrożenie dla ludzkiego życia oraz mienia. Aby ograniczać i usuwać wycieki substancji niebezpiecznych stosuje się powszechnie sorbenty. Na rynku dostępnych jest wiele ich rodzajów, co może nastręczać kłopotów podczas wyboru. Poniższy artykuł ma na celu przedstawienie najczęściej wybieranych sorbentów oraz prezentację ich właściwości i zastosowania.

RODZAJE SORBENTÓW

Najbardziej popularne na polskim rynku sorbety możemy podzielić na dwie podstawowe grupy:

• Sorbenty sypkie  – wykonane są w formie granulatu z tworzyw sztucznych lub drobno zmielonych minerałów. Charakteryzują się chłonnością na poziome od 70 do 250% wagi, w zależności od grubości ziarna i materiału chłonącego. Polecane są do usuwania wycieków na powierzchniach utwardzonych np. asfalt. Dzięki drobnoziarnistej strukturze z łatwością dostają się w mikroszczeliny  gwarantując dokładne osuszenie powierzchni. Przy wyborze sorbentu sypkiego należy zwrócić uwagę na jego odporność na ścieranie, ponieważ pod wpływem nacisku mechanicznego sorbent może zacząć oddawać pochłoniętą substancję, tworząc trudną do usunięcia maź.

Sorbent sypki Absodan Plus – DN 1                       Sorbent BINSORB PLUS – DN 5                                  Sorbent sypki UNI-SAFE

• Sorbenty tekstylne (polipropylenowe) – są to waty oraz włókniny wielowarstwowe z tworzywa sztucznego. Charakteryzują się znacznie wyższą chłonnością w porównaniu do sorbentów sypkich – od 600 nawet do 1000% wagi. Doskonale nadają się do usuwania wycieków w zakładach pracy, zabezpieczania szlaków komunikacyjnych, maszyn roboczych, laboratoriów oraz magazynów w których składowane są substancje chemiczne. Sorbenty o właściwościach hydrobofowych mogą być stosowane także do usuwania wycieków z powierzchni wody.
• Dywan sorpcyjny gruby gładki – CRP 4040 
• Dywan gruby, wzmocniony i perforowany 
•  Przemysłowy rękaw sorpcyjny 8 × 120

Przed wyborem sorbentu należy upewnić się z jakiego rodzaju wyciekami możemy mieć do czynienia oraz gdzie sorbenty będą stosowane (na zewnątrz pomieszczeń lub wewnątrz). Ze względu ma właściwości sorbenty dzielimy dodatkowo na:

• Sorbenty olejowe – pochłaniają wyłącznie oleje i produkty ropopochodne. Nie pochłaniają wody, przez co doskonale nadają się do użytku na zewnątrz pomieszczeń.
• Sorbenty chemiczne – pochłaniają wodę, oleje, płyny przemysłowe, produkty ropopochodne i agresywne chemikalia. Przeznaczone są do użytku wewnątrz pomieszczeń.
• Sorbenty uniwersalne – pochłaniają wodę, oleje, płyny przemysłowe, produkty ropopochodne oraz nieagresywne chemikalia. Przeznaczone są do użytku wewnątrz pomieszczeń.

NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ PODCZAS WYBORU SORBENTU?

Poza podstawowymi właściwościami, podczas wyboru sorbentu warto zwrócić uwagę na poniższe parametry:

• Chłonność – jest to jeden z podstawowych parametrów, które powinno brać  się pod uwagę podczas zakupu sorbentu. Często wyższa cena sorbentu jest podyktowana jego zwiększoną chłonnością, co jednak w przeliczeniu na mniejszą ilość sorbentu potrzebnego do usunięcia wycieku może przynieść oszczędności.
• Kształt sorbentu – dotyczy sorbentów polipropylenowych, które wykonane są z reguły w czterech wariantach: mata, rolka, rękaw oraz poduszka. Maty, wykonane w formie małych, perforowanych ściereczek używane są z reguły do usuwania małych wycieków np. ze stołu lub podłogi. Rolki używane są przeważnie do usuwania większych wycieków oraz zabezpieczania szlaków komunikacyjnych i otoczenia maszyn roboczych. Przy użyciu rękawa można skutecznie ograniczyć rozprzestrzenianie się większych wycieków, a poduszka pomoże w szybkim wchłanianiu ciągłych wycieków np. kapiącego oleju z samochodu.
• Dodatkowe właściwości – warto także zwrócić uwagę na to czy sorbent posiada także inne zalety np. dodatkową warstwę antypoślizgową lub nieprzepuszczającą. Jest to szczególnie ważne np. przy zabezpieczaniu szlaków komunikacyjnych, gdzie sorbent poddawany jest ciągłemu ścieraniu. Wówczas może on stracić chłonność lub zacząć się ślizgać po wchłonięciu substancji, przez co może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowia.
• Utylizacja – zgodnie z prawem (Ustawą o Odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. z późniejszymi zmianami, Ustawa Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. z późniejszymi zmianami) po wchłonięciu substancji chemicznej, zużyty sorbent musi zostać odpowiednio zutylizowany. W związku z tym istotne jest, aby był on wykonany z ekologicznych materiałów, co znacznie ułatwi jego utylizację oraz zmniejszy koszty usunięcia powstałych odpadów. Warto tutaj także wspomnieć, że sorbenty polipropylenowe mają kilkukrotnie wyższą chłonność od sypkich, co znacznie zmniejsza zużycie sorbentu oraz ilość powstałych odpadów.
• Palność i obojętność chemiczna – dobrze, jeśli sorbent do substancji chemicznych nie wchodzi w reakcję z wchłanianą substancją. Niepożądana reakcja chemiczna może bowiem spowodować uwalnianie się trujących substancji, a nawet do spontaniczny zapłon, powodując dodatkowe ryzyko wystąpienia pożaru.

Warto zaopatrzyć się w gotowe mobilne zestawy awaryjne sorbentów, zwłaszcza jeśli wielkość ewentualnego wycieku i jego rodzaj są trudne do przewidzenia.  Ich różnorodny skład pozwala na usuwanie wszelkiego rodzaju wycieków o różnym natężeniu, nawet z miejsc trudno dostępnych.
Przemysłowy zestaw awaryjny – HSB 602 – G

Ponadto aby minimalizować ryzyko wycieków substancji niebezpiecznych i reagować odpowiednio szybko na zagrożenia, należy zbiorniki nimi wypełnione składować w miejscach specjalnie do tego przystosowanych np. w szafach zabezpieczających albo wannach wychwytowych.